De Brusselse regering wil werk maken van een slimme kilometerheffing. Samen met de andere gewesten als dat kan, alleen als dat moet. In de commissie Financiën neem ik het op voor deze meest sociale, groene en eerlijke belasting op autogebruik.
“Mevrouw de minister, Groen is heel blij met uw voluntarisme. Tijdens de vorige regeerperiode bleek de hervorming van de verkeersfiscaliteit een ware processie van Echternach. U wilt nu echter snel vooruitgaan en dat verheugt ons. De filedruk is erg hoog, de luchtkwaliteit is slecht en er is al lang genoeg gepalaverd over alternatieven om een modal shift te bewerkstelligen. De files zijn slecht voor Brusselaars en pendelaars, ze kosten ons geld. Het is hoog tijd om maatregelen te nemen.
Vorige week ging het tijdens de vergadering van de commissie Mobiliteit al over Good Move, het mobiliteitsplan waarin heel mooie dingen staan. Belastingen op het gebruik in plaats van op het bezit van een auto zijn eerlijker en efficiënter. Buitenlandse voorbeelden, zoals Singapore, Stockholm of Londen, tonen aan dat zo’n heffing goed is voor het klimaat, de files, de luchtkwaliteit en de economie. Ze maakt ook alternatieven mogelijk: minder files betekent ook snellere bussen en trams, kortom veel beter openbaar vervoer. Brussel heeft veel tijd verloren, maar dat biedt ons nu het voordeel om verder te gaan en het slimmer aan te pakken dan andere steden. De technologie staat veel verder, wat het mogelijk maakt de heffing te differentiëren, bijvoorbeeld op basis van de milieu-eigenschappen van een voertuig.
Zo’n heffing zal geen bedrijven wegjagen, integendeel. In andere steden blijkt dat bedrijven er net blijven als de bereikbaarheid toeneemt. Het systeem is ook heel sociaal. We moeten weliswaar een oplossing zoeken voor wie geen alternatieven heeft. Ik kijk al uit naar de maatregelen die de regering zal nemen om het openbaarvervoeraanbod uit te breiden en betaalbaar te houden. Bovendien zal de heffing geen strafmaatregel worden die voor de beloning komt, zoals vroeger werd beweerd. De heffing zal zowel bestraffend als belonend werken. Wie voor de voorgestelde alternatieven opteert, zal daar beter van worden.
Ik ben blij dat de minister van Mobiliteit heeft bevestigd dat de heffing niet louter als een fiscale maatregel wordt gezien, maar ook als een gedragssturende mobiliteitsmaatregel. De heffing mag niet enkel bedoeld zijn om geld binnen te halen, maar moet ook het probleem van de files en de luchtkwaliteit oplossen. De shift moet een grote besparing opleveren, zowel in de gezondheidskosten als in de kosten van mensen die nu lang in de file staan. Uit voorbeelden in het buitenland, zoals Stockholm, en uit de studie van Stratec blijkt dat lage tarieven op zich al tot een modal shift leiden. Dat is zeker nodig, maar het is niet voldoende.
Er is veel gesproken over overleg- en samenwerkingsfederalisme. Ik ben blij dat de nadruk op overleg wordt gelegd. Hoe beter die samenwerking en afstemming is, hoe beter we maatregelen kunnen uitwerken. We mogen echter ook niet blijven stilstaan, omdat de rest niet wil bewegen. Ik ben daarom blij dat de regering van bij het begin duidelijk stelt dat Brussel zijn bevoegdheden zal gebruiken. Dat is in het verleden niet gebeurd. De slechtste uitkomst zou een statusquo zijn, met andere woorden dat we vijf jaar babbelen en dat er niets van die heffing in huis komt.
Voor mij hoeft de heffing geen eenheidsworst te worden, zelfs in geval van overleg. Bij de kilometerheffing voor vrachtwagens werken alle regio’s samen, maar de tarieven verschillen naar gelang van de regio. Dat is het model dat we moeten volgen.
Koen Algoed, voormalig kabinetschef van gewezen Vlaams minister van Financiën Muyters en nu hoofd van het departement Financiën, was een groot voorstander van de kilometerheffing en vroeg aan de Vlaamse onderhandelaars om die in het regeerakkoord op te nemen. Hij waarschuwde wel dat de heffing technologisch gezien pas tegen 2023 of 2024 kan worden ingevoerd, wanneer er goedkopere technologie beschikbaar is. Deelt u dat inzicht? Denkt u ook dat we tot 2023 of 2024 moeten wachten om een kilometerheffing te kunnen invoeren? “